Tăng Thị Chính
Viện Công nghệ môi trường, Viện KH&CN Việt Nam
Nước thải công nghiệp
Xử lí chất thải bằng phương pháp sinh học dựa trên hoạt động sống của vi sinh vật, chủ yếu là vi khuẩn di dưỡng hoại sinh, có trong chất thải. Quá trình hoạt động của chúng cho kết quả là các chất hữu cơ gây nhiễm bẩn được khoáng hoá và trở thành các chất vô cơ, các chất khí đơn giản và nước.
Cho đến nay người ta đã xác định được rằng, các vi sinh vật có thể phân huỷ được tất cả các chất hữu cơ có trong tự nhiên và nhiều hợp chất hữu cơ tổng hợp nhân tạo. VSV sống khắp mọi nơi trên trái đất: trong đất, nước, không khí, tromg hầm mỏ, dưới đáy biển sâu, trên người, động thực vật, hàng hoá, dày, dép, quần áo.... Ngay cả ở những nơi mà điều kiện sống tưởng chừng hết sức khắc nghiệt: nhiệt độ cao, áp suất cao, pH rất thấp hoặc rất cao, độ mặn cao (biển chết) vẫn thấy có sự phát triển của vsv. VSV tuy nhỏ bé nhất trong sinh giới nhưng năng lực hấp thu và chuyển hoá thức ăn của chúng có thể vượt xa các sinh vật bậc cao.
Nước thải độc hại làm chết cá Nước thải gây ô nhiễm
Trong lĩnh vực bảo vệ môi trường, ngành Công nghệ Sinh học có vai trò rất quan trọng. Nhiều quy trình công nghệ xử lí ô nhiễm môi trường hiện tại được xây dựng trên cơ sở tham gia tích cực của vi sinh vật (VSV), bao gồm: xử lý rác thải, nước thải, phân hủy các chất độc hại, cải tạo và phục hồi môi trường. Tuy vậy, các công nghệ áp dụng các chủng VSV sẵn có trong tự nhiên vẫn chưa giải quyết triệt để được các chất gây ô nhiễm môi trường như thời gian phân huỷ lâu, phân huỷ không triệt để, tạo ra các sản phẩm thứ cấp. Các nghiên cứu trong lĩnh vực VSV môi trường tập trung vào việc phân lập VSV từ tự nhiên hay tạo ra các chủng, giống VSV mới, có khả năng nuôi dưỡng tạo thành các chế phẩm sinh học nhằm giải quyết triệt để vấn đề chất ô nhiễm trong nước thải, rác thải mà công nghệ sinh học trước đây chưa làm được. Phương pháp sử dụng các chế phẩm VSV để xử lý chất thải rắn (rác thải sinh hoạt, xử lý bùn ao nuôi thuỷ sản, xử lý các phế thải rắn từ công nghiệp thực phẩm,...) làm phân bón nhằm tạo ra sản phẩm thân môi trường đã và đang được quan tâm nghiên cứu. Hiện nay ở nước ta đang có rất nhiều các công trình nghiên cứu tuyển chọn, sản xuất các chế phẩm VSV sử dụng vào quá trình xử lý chất thải, nhằm thúc đẩy nhanh quá trình phân huỷ chất thải và mang lại hiệu quả cao hơn.
SƠ ĐỒ XỬ LÝ NƯỚC THẢI BẰNG PHƯƠNG PHÁP SINH HỌC:
Hồ xử lý nước thải
Sơ đồ xử lý nước thải theo qui trình sinh học của Johkasou